Od 1 lipca bieżącego roku kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn dla osób z bliższej i dalszej rodziny wzrosły po raz kolejny. Jest to wynikiem wejścia w życie tzw. pakietu SLIM VAT 3, który zwiększył wysokość kwoty wolnej od podatku od spadków i darowizn.
Zmiany wynikające z rozporządzenia Ministra Finansów
Pierwsze zmiany w zakresie kwot wolnych od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn były rezultatem wejścia w życie 29 czerwca 2023 r. nowego rozporządzenia Ministra Finansów z 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skali podatkowych, według których oblicza się ten podatek, które zastąpiło dotychczasowe przepisy, obowiązujące od 10 października 2022 roku.
Zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, dokonuje się zmiany skali podatkowej, gdy wzrost cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku przekracza 6 procent. Ze względu na ustawowy obowiązek, Minister Finansów wydał nowe rozporządzenie.
Po wejściu w życie rozporządzenia, wzrosły kwoty wolne od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. W przypadku spadków i darowizn otrzymanych w ciągu pięciu lat kwoty te kształtowały się następująco:
- I grupa podatkowa – kwota wzrosła z 10 434 zł do 11 095 zł;
- II grupa podatkowa – kwota wolna wzrosła z 7878 zł do 8377 zł;
- III grupa podatkowa – kwota wolna wzrosła z 5308 zł do 5644 zł.
Zmiany wprowadzone przez SLIM VAT 3
Od 1 lipca 2023 r., czyli od dnia wejścia w życie pakietu SLIM VAT 3, kwota wolna od opodatkowania dotycząca spadków i darowizn wzrosła ponownie. Nowelizacja objęła przede wszystkim zmiany w zakresie podatku VAT, ale zawarto w niej również pewne zmiany dotyczące podatku od spadków i darowizn. W wyniku wprowadzenia pakietu SLIM VAT 3 opodatkowaniu podlega nabycie od jednego zbywcy własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
- 36 120 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 27 090 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
- 5733 zł, jeśli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
W każdym przypadku kwota zwolnienia dotyczy spadków i darowizn otrzymanych od jednej osoby w okresie pięciu lat.
Wartość spadków i darowizn powyżej kwoty wolnej jest opodatkowana. Do obliczenia wysokości podatku stosuje się skalę podatkową przewidzianą w ustawie. Należy nadmienić, że nowelizacja nie zakłada zmiany samej skali podatkowej, a jedynie podwyższenie kwot wolnych od opodatkowania.
Osoby najbliższe zwolnione w pełni
Osoby z najbliższej rodziny tj. grupy zerowej mają prawo skorzystania z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, niezależnie od wartości otrzymanego spadku lub darowizny. Do tej grupy zaliczają się małżonkowie, zstępni (córka, syn, wnuki, prawnuki), wstępni (matka, ojciec, dziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha. Podstawą prawną dla tego zwolnienia jest artykuł 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. W celu skorzystania z tego zwolnienia, konieczne jest jednak spełnienie określonych warunków przewidzianych w wspomnianym przepisie ustawy. Niespełnienie tych wymogów skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego i zapłacenia podatku, jeśli wartość otrzymanego spadku lub darowizny przekroczy kwotę wolną przewidzianą dla I grupy podatkowej.
Korzystne zmiany dla podatników
Podniesienie limitów zwolnień w podatku od spadków i darowizn stanowi jedną z bardzo dobrych wiadomości dla podatników. Kolejną z dobrych wiadomości jest to, że wraz z przyjętym pakietem SLIM VAT 3 wyeliminowano kontrowersyjne zapisy dotyczące limitów zbiorczych, czyli kwot wolnych od opodatkowania w przypadku darowizn od więcej niż jednej osoby w zakresie podatku od spadków i darowizn. Zmiany w zakresie limitów zbiorczych zastąpiły te, które przewidziano we wcześniej już opublikowanej ustawie deregulacyjnej, która również weszła w życie od 1 lipca 2023 r.