Brak podjętej uchwały i przekazanie sprawy do rozpoznania w 7 osobowym składzie to efekt sprawy rozpatrywanej 10 marca przez Naczelny Sąd Administracyjny. Jest ona o tyle kluczowa, że ma charakter systemowy, a jej rozstrzygnięcie będzie miało wpływ nie tylko na interes stron o czym może świadczyć przedstawienie stanowisk w trakcie sprawy przez 8 innych uczestników.
Jak powstał problem?
Sprawa rozpatrywana przez NSA była wynikiem wcześniejszych ustaleń dokonanych przy rozpatrywaniu skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 8 listopada 2023 r. (sygn. I SA/Bd 429/23), która dotyczyła podatku od towarów i usług za czerwiec 2013 r.
Kluczowym aspektem było wszczęte postępowanie karno-skarbowe po zakończeniu kontroli podatkowej, która obejmowała m.in. deklarowaną kwotę zwrotu za czerwiec 2013 r. czy też sprawdzenie dokumentacji i ewidencji związanej z rozliczeniem samego podatku VAT za okres od kwietnia do czerwca 2013 r. Postępowanie to zakończyło się decyzją niekorzystną dla podatnika i było o tyle ważne, że w związku z nim podniesiona została kwestia przedawnienia zobowiązania podatkowego w VAT za ten rok.
Skarżąca wyraziła swoje wątpliwości co do tego, czy zawieszenie biegu terminu przedawnienia było skuteczne w związku z tym, że wszczęte postępowanie karno-skarbowe zostało umorzone w związku z brakiem znamion popełnienia czynu zabronionego. Zdaniem skarżącej zobowiązanie za czerwiec w takim przypadku powinno ulec przedawnieniu 31 grudnia 2018 r.
W związku z tym problemem NSA postanowieniem z 18 października 2024 r. (sygn. I FSK 1078/24) przekazał do rozstrzygnięcia składowi 7 sędziów NSA zagadnienie dotyczące tego czy wszczęte postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełniania przestępstwa lub wykroczenia wiążę się z niewykonaniem tego zobowiązania, gdy postępowanie zostało prawomocnie zakończone postanowieniem o umorzeniu postępowania z powodu stwierdzenia braku znamion czynu zabronionego wywoła skutek, o którym mowa w art. 70 par 6 pkt 1 Ordynacji Podatkowej.
Sprawa przed NSA
Jak wspomnieliśmy wcześniej sprawa ma charakter systemowy o czym świadczyć może wyrażenie w trakcie niej stanowisk nie tylko przez strony, ale również Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, Krajową Izbę Doradców Podatkowych, Krajową Izbę Radców Prawnych, Prokuraturę Krajową czy też Fundację Praw Podatnika.
Naczelny Sąd Administracyjny postanowił jednak przejąć sprawę do rozpoznania w składzie siedmiu sędziów wyznaczając przy tym nowy termin na 15 kwietnia 2025 r. Przeniesienie rozpoznania sprawy nie ma na celu jednak uchylenia się od rozstrzygnięcia, a jedynie dokładne zapoznanie się z zarzutami skargi kasacyjnej i uwzględnienia okoliczności jakie w niej występowały. Jest to szczególnie istotne w związku z występującymi wątpliwościami prawnymi, które należy rozważyć w odniesieniu do przedstawionej sprawy.
NSA nie wydał więc uchwały w tym zakresie, jednak z słów sędziego można wysnuć odpowiedź na pytanie w tej kwestii. To czy wszczęcie postępowania karnoskarbowego, a następnie jego umorzenie ze względu na brak znamion czynu zabronionego, będzie miało wpływ na przedawnienie zobowiązania podatkowego zależne będzie od konkretnej sprawy, powinno być zatem za każdym razem oceniane w odniesieniu do okoliczności oraz jej specyfiki. Za szczegółami co do tego w jaki sposób należy dokonywać oceny, będziemy musieli jednak poczekać na dokładniejsze rozstrzygnięcie przez NSA, co miejmy nadzieję nastąpi 15 kwietnia.