Projekt nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz niektórych innych ustaw (znajdujący się obecnie w komisji prawniczej) ma zasadniczo na celu uproszczenie uciążliwych obowiązków formalnych dla podatników.
Uproszczenie obowiązków sprawozdawczych
Wśród najważniejszych zmian w zakresie składania corocznych sprawozdań o stosowanych terminach zapłaty w transakcjach handlowych należy wyróżnić:
- rozdzielenie transakcji w sprawozdaniach na spełnione w terminie oraz niespełnione w terminie, co umożliwi rozgraniczenie danych oraz niepokrywanie się ich (co ma obecnie miejsce);
- przyjęcie obliczania kursów walutowych na podstawie zasad rachunkowości jednostki;
- jednoznaczne wskazanie, iż zmiana jednego ze wskaźników o co najmniej 10% będzie objęta obowiązkiem korekty sprawozdania;
- przekazywanie informacji o sprawozdaniach niezłożonych w terminie bezpośrednio do UOKiK przez właściwego ministra;
- objęcie wyłączeniem z obowiązku sprawozdawczego transakcji handlowych zawieranych w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, świadczeń przedawnionych oraz świadczeń realizowanych w ramach jednej grupy kapitałowej czy PGK.
Z 31 stycznia do 30 kwietnia ma także zostać wydłużony termin na złożenie sprawozdania. Ponadto doprecyzowano, że obowiązkiem sprawozdawczym będą zasadniczo objęci podatnicy wskazani w publikowanym przez MF zestawieniu największych podatników CIT w poprzednim roku.
Nowe obowiązki dla dużych przedsiębiorców
Istotną zmianą jest nałożenie na dużych przedsiębiorców obowiązku składania oświadczeń o ich statusie, niezależnie od tego, czy są oni dłużnikami czy wierzycielami w transakcji (obecnie obowiązkiem tym objęci są wyłącznie dłużnicy). Informacja taka będzie musiała zostać dokonana w momencie dokonywania zakupu, co może oznaczać konieczność umieszczenia dodatkowych komunikatów punktach sprzedaży detalicznej, tak, aby nie dopuścić do braku należytej informacji wobec nabywców o posiadanym statusie. Ponadto, w przypadku umów zawieranych ustnie lub telefonicznie, taka informacja powinna zostać przekazana w ten sam sposób. Przekazywanie odpowiednich informacji przez dużych przedsiębiorców może więc okazać się skomplikowane i prowadzić do nieefektywności.
Umowne zakazy cesji
Projektowane zmiany przewidują bezskuteczność postanowień, które zakazują cesji wierzytelności, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:
- zapłata wierzytelności jest opóźniona;
- wierzycielem świadczenia jest podmiot z sektora MŚP, a dłużnikiem jest duży przedsiębiorca.
Powyższe ma na celu poprawienie płynności finansowej podmiotów z sektora MŚP poprzez zapobieżenie sytuacjom, w których duży przedsiębiorca opóźnia się z płatnością na rzecz sektora MŚP, a jednocześnie zakazuje wierzycielowi zbywania wierzytelności.
Kary za opóźnienia
Niekorzystną dla przedsiębiorców zmianą może okazać się modyfikacja zasad karania za nadmierne opóźnienia w realizacji świadczeń pieniężnych. Przewiduje się w tym zakresie wprowadzenie uznaniowości Prezesa UOKiK przy wymiarze kary oraz wprowadzenie instytucji tzw. wezwań miękkich, co oznacza, że Prezes UOKiK będzie mógł występować do przedsiębiorców w sprawach z zakresu nadmiernych opóźnień ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.
Wskazane powyżej zmiany są kilkoma z wielu, które przewiduje projekt nowelizacji, jednakże mają one szczególne znaczenie dla dużych przedsiębiorców oraz dla wymiany handlowej.
Przewiduje się wejście w życie ustawy po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, przy przepisy dotyczące sprawozdawczości mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r., a przepisy dotyczące umownego zakazu cesji wierzytelności po upływie 2 miesięcy od ogłoszenia ustawy.