Przedsiębiorstwa na różne sposoby próbują motywować swoich pracowników do bardziej efektywnej i starannej pracy, a działy HR w spółkach tworzą coraz bardziej wyrafinowane sposoby na docenienie najlepszych w poszczególnych zespołach. Wyjazdy integracyjne, bale karnawałowe, książki o samorozwoju… to tylko niektóre z form nagradzania pracowników.
Oczywiście takie wydatki nie pozostają bez konsekwencji dla finansów firmy, a co za tym idzie, dla płaconych przez nią podatków. NSA dokonał niedawno kluczowej interpretacji przepisów dotyczących podatku VAT w tym zakresie.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 kwietnia 2023 r. o sygn. akt I FSK 239/20 stwierdził, że wydatki na rozrywki dla pracowników nie dają prawa do odliczenia VAT.
Opis sprawy
Sprawa dotyczyła firmy, która zajmuje się produkcją wyrobów tartacznych. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyjaśniła, że organizuje dla swoich pracowników rozmaite wyjazdy. Ponadto podkreśliła, że wszelakie atrakcje dla uczestników wyjazdu, takie jak kino, basen czy usługi gastronomiczne, będą darmowe, a wydatki na nie odpowiednio udokumentowane. W wyjazdach mogą uczestniczyć pracownicy jak również ich rodziny, a także osoby niepracujące w spółce i niebędące osobami z rodziny pracowników.
Spółka we wniosku o wydanie interpretacji podkreśliła, że za wyjątkiem samej organizacji wyjazdów, nie dokłada innych starań związanych z nimi, mających na celu przykładowo integrację pracowników, czy zwiększenie ich motywacji do pracy. Wyjazdy nie mają również charakteru szkoleniowego, czy promującego spółkę.
Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego, spółka zapytała fiskusa, czy usługi świadczone przez nią na rzecz pracowników i innych osób należy uznać za nieodpłatne świadczenie usług o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz czy spółka ma prawo do odliczenia VAT wykazanego na fakturach dotyczących organizacji wyjazdów.
Przez wiele lat podatnicy, którzy, podobnie jak wspomniana firma, nabywali różnorakie usługi dla swoich pracowników, nie mieli pewności, czy mogą od nich odliczyć podatek VAT.
NSA podzielił stanowisko fiskusa
Dyrektor KIS odmówił spółce prawa do odliczenia VAT z tytułu organizacji wyjazdów twierdząc, że świadczone przez nią na rzecz pracowników i innych osób usługi nie mają związku z działalnością gospodarczą wnioskodawcy.
Odmienne stanowisko wyraził WSA w Poznaniu w wyroku z 6 listopada 2019 r. (sygn. I SA/Po 504/19) podkreślając, że ustawodawca, nakładając podatek na czynności nieodpłatne, tym samym umożliwia odliczenie podatku naliczonego.
Skoro zatem z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT wynika wprost, że w niektórych sytuacjach prawodawca poprzez fikcję prawną zrównał nieodpłatne świadczenie usług z odpłatnym świadczeniem, to należy uznać, że podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z usługą organizacji wyjazdów w tej części, która jest ona przeznaczona dla pracowników oraz osób niebędących pracownikami.
Z takim podejściem nie zgodził się jednak NSA uznając, że podatnik, który nabywa usługi na cele prywatne, w tym dla swoich pracowników, w ogóle nie występuje w charakterze podatnika VAT. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy, którzy uważali, że mogą odliczać VAT od wydatków na rozrywkę dla pracowników, powinni w całości ponosić koszty tych wydatków.
Skutki orzeczenia
Jest to orzeczenie niezwykle istotne nie tylko dla pracodawców i działów HR, ale także dla firm organizujących usługi rozrywkowe dla przedsiębiorców. Z punktu widzenia ich klientów, takie usługi mogą bowiem stać się mniej atrakcyjne.
Wyrok NSA jest ważnym krokiem w kształtowaniu i uporządkowaniu praktyki podatkowej w omawianym zakresie. Warto więc obserwować, jakie będą dalsze reakcje w tej sprawie i czy w przyszłości pojawią się kolejne orzeczenia i interpretacje w tej kwestii.