Naczelny Sąd Administracyjny wydał w poniedziałek (21.06.2021) istotną uchwałę precyzującą prawo do rozliczenia kosztów podatkowych. Mowa o sytuacji, w której udziałowcy spółek, którzy udzielają spółkom pożyczek wnoszonych kolejno aportem w zamian za udziały. Według dotychczasowej interpretacji fiskusa, taka operacja nie mogła być rozliczana w ramach kosztów podatkowych, jeżeli miała miejsce przed 1 stycznia 2015 r. Najnowsza uchwała poszerzonego składu NSA może przynieść korzyści wielu podatnikom, którzy dokonywali takich operacji właśnie przed 2015 r.
Sama uchwała podyktowana była sporem o koszty, jaki miał miejsce pomiędzy udziałowcem pewnej spółki z o.o., której pożyczył 700 tys. zł przy oprocentowaniu 5%. Zwrot pożyczonych pieniędzy miał nastąpić w połowie 2012 roku, natomiast w 2010 r. podjęta została decyzja o utworzeniu konwersji wierzytelności na udziały (udziały w zamian za udzieloną pożyczkę). Fiskus nie uznał wysokości udzielonej pożyczki jako kosztu, przez co pożyczkodawca zmuszony był do zapłaty ponad 40 tys. zł PIT. Na podstawie powyższej sytuacji Naczelny Sąd Administracyjny wskazał na istotną rozbieżność w orzecznictwie dot. art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT i art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o CIT (stan przed 2015 rokiem).
Skład orzekający stwierdził:
„w przypadku objęcia udziałów w spółce w zamian za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności z tytułu pożyczki, kosztem uzyskania przychodu z tytułu objęcia tych udziałów, o którym mowa w art. 22 ust. 1e pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), jest wartość odpowiadająca kwocie pożyczki, która została udzielona spółce przez wnoszącego wkład, nie wyższa jednak niż wartość wkładu odpowiadająca wierzytelności z tytułu tej pożyczki.”
Uchwała odnosi się do podatku PIT, ale na zasadzie analogii może być wykorzystywana do podobnych regulacji w ramach podatku CIT. Od 2015 r. wszelkie wątpliwości dot. kosztów podatkowych związanych z konwersją wierzytelności na udziały zostały zniesione w kolejnych nowelizacjach. Natomiast dopiero od 1 stycznia 2019 r. rozstrzygnięto jednoznacznie, że prawodawcy nie chodziło o zniesienie prawa do kosztów w spornej sytuacji.
Podjęta Uchwała ma duże znaczenie dla podatników których sprawy toczą się obecnie przed sądami administracyjnymi, dając jednoznaczne wskazanie, iż bez odpowiedniego ustawowego wyłączenia nie można pozbawiać podatnika możliwości rozpoznawania kosztu podatkowego w transakcji, w której powstaje przychód do opodatkowania.