Zgodnie z polskimi przepisami płatnik jest zobowiązany do poboru podatku u źródła w dniu wypłaty należności za granicę, co za tym idzie kluczowe do wskazania właściwego terminu oraz stosowania prawidłowych stawek obniżonych i zwolnień wynikających umów o unikaniu podwójnego opodatkowania jest określenie podatnika w czym ma pomagać koncepcja look through approach.
Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 3 stycznia 2025 r. (III SA/Wa 2385/24) konsekwencje wynikające z podatku u źródła i obowiązki spoczywające na polskim płatniku powinny być określane na podstawie rzeczywistego właściciela a nie pośrednika w łańcuchu płatności.
Koncepcja look through approach pomaga rozwijać wątpliwości w sytuacji, w której w danej transakcji występuje łańcuch podmiotów i ciężko jest określić który z nich powinien być uznany za podatnika. Dzięki niej możliwe jest pominięcie podmiotów w łańcuchu dostaw i przypisanie osiągniętych przez nich przychodów na rzecz rzeczywistego właściciela.
Stan Sprawy
Sprawa przez sądem w Warszawie dotyczyła polskiego oddziału spółki kapitałowej, która jest rezydentem podatkowym w Luksemburgu. Oddział ten nie wypłacał odsetek do spółki kapitałowej, tylko do brytyjskiego podmiotu, który w tej sytuacji pełnił rolę inkasenta-pośrednika i przekazywał uzyskane należności do podmiotów z Ameryki oraz Wielkiej Brytanii, które były ich rzeczywistymi właścicielami. Polski oddział będący płatnikiem uznał, że przy zapłacie podatku powinny być stosowane umowy międzynarodowe właściwe dla rzeczywistych właścicieli zgodnie z koncepcją look through approach. Dyrektor KIS nie zgodził się z takim stanowiskiem wskazując, że podatnikiem powinien być podmiot brytyjski, który pełni w tej transakcji rolę inkasenta-pośrednika, a samo zastosowanie koncepcji look through nie powinno mieć miejsca by zastosować umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania właściwe dla beneficjentów rzeczywistych.
Stanowisko sądu
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił tę interpretację wskazując, że konsekwencje w podatku u źródła i obowiązki spoczywające na płatniku należy oceniać w odniesieniu do podmiotów mających status rzeczywistego właściciela, ponieważ to im należy przypisać status podatnika a nie pośrednikowi w łańcuchu płatności. Zgodnie z koncepcja look through approach konsekwencje podatkowe wypłaty należności powinny być ustalane w odniesieniu do ich rzeczywistego właściciela, nie ma natomiast wpływu fakt tego czy wypłaty dokonuje polski podmiot czy brytyjski pośrednik.
Spór w orzecznictwie
Przez tak przedstawione stanowisko WSA w Warszawie zgodził się na zastosowanie koncepcji, co podkreśla niejednolitą linie orzeczniczą w tej materii. Odmiennie do sprawy podszedł m.in. NSA w wyroku z 16 listopada 2022 (sygn. II FSK 598/20), w którym to nie zgodził się na stosowanie koncepcji look through approach, wskazując przy tym, że o tym kto jest podatnikiem w sprawie decyduje fakt uzyskania przez niego przychodów z wypłaconych odsetek przez co nie zawsze będzie nim rzeczywisty właściciel. Ustalenie rzeczywistego beneficjenta w tej kwestii ma mieć znaczenie wyłącznie przy określeniu możliwości skorzystania ze zwolnień podatkowych, a nie ustalenie statusu podatnika.
Wpływ wyroku WSA
Obecnie pozostaje nam jedynie czekać na rozwój sprawy i pisemne uzasadnienie wyroku w Warszawie. W związku z nieprawomocnością orzeczenia, może zostać on w przyszłości rozpatrzony przez Naczelny Sąd Administracyjny. W takiej sytuacji NSA może zarówno podtrzymać swoje dotychczasowe stanowisko lub przystać na wykładnie zastosowaną przez WSA w Warszawie co wpłynie na stosowanie koncepcji look through approach w przyszłości.