Przez wiele lat organy podatkowe podchodziły do zastosowania stawki 0% przy eksporcie towarów formalnie i często wskazywały na bezwzględny obowiązek posługiwania się komunikatem celnym IE-599, który jednoznacznie potwierdza wywóz towarów poza terytorium wspólnoty. Niestety w rzeczywistości gospodarczej bywa tak, iż podatnicy często nie z własnej winy, pomimo podejmowania należytych starań, nie są w stanie realizować skutecznie obowiązków związanych z prowadzeniem dokumentacji eksportowej towarów.
Orzecznictwo TSUE i sądów administracyjnych zmieniły sytuację
W wyroku TSUE z 28 marca 2019 r. w sprawie C-275/18 trybunał dokonał rozszerzającej wykładni dotychczasowych przepisów, podnosząc, że podatnik nie ma konieczności objęcia procedurą celną wywozu towarów w sytuacji, w której bezsporne jest, że zostały spełnione materialnoprawne przesłanki zwolnienia, w tym w szczególności przesłanka faktycznego wyprowadzenia danych towarów z terytorium UE. Jeśli zostanie wykazane, że towary faktycznie opuściły UE, to ich dostawa musi być opodatkowana stawką 0% VAT, nawet jeśli podatnik pominął warunek formalny taki jak zastosowanie procedury celnej. Orzeczenie to miało fundamentalny wpływ na naszą doktrynę orzeczniczą. Sądy administracyjne w Polsce zaczęły także podkreślać w swoich orzeczeniach, że brak spełnienia warunków formalnych przez podatnika nie może skutkować odmówieniem podatnikowi prawa do zastosowania 0% stawki VAT.
W orzecznictwie szczególnie podkreśla się, że katalog dokumentów wskazany w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT, jest katalogiem otwartym, co oznacza, że podatnik dla wykazania eksportu może posłużyć się każdym dokumentem, który jednoznacznie i w sposób niebudzący wątpliwości potwierdza wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej. Podatnik powinien więc posiadać w swojej dokumentacji dowód wiarygodny, potwierdzający faktyczne dokonanie wywozu towarów poza terytorium UE, z którego musi wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu. Tak też stwierdził WSA w Gliwicach w wyroku z 23 lutego 2021 r. (sygn. akt I SA/GI 1459/20). Analogiczne stanowisko zajął również NSA w orzeczeniu z 21 lipca 2020 r. (sygn. akt I FSK 2032/17), z 18 maja 2021 r. (sygn. akt I FSK 649/21), a także WSA w Rzeszowie w wyroku z 24 czerwca 2021 r. (sygn. akt I SA/Rz 385/21).
Reasumując, dla zastosowania stawki VAT 0% w eksporcie towarów kluczowy jest fakt wywozu poza terytorium UE (przesłanka materialna), a nie zgromadzenie określonych dokumentów w konkretnej procedurze (przesłanka formalna). Jak wskazują sądy, w przypadku braku komunikatu IE-599, dla zastosowania stawki 0% w eksporcie towarów zasadne jest skorzystanie z możliwości pozyskania innych dokumentów.
….
Więcej w dzisiejszym wydaniu Rzeczpospolita.
Zapraszamy do lektury!